آبله میمون در ایران

آبله میمون Monkeypox، یک بیماری ویروسی و مشترک بین انسان و حیوان است که توسط ویروس آبله میمون ایجاد می شود. ویروس آبله میمون بین انسان، حیوان و انسان به انسان قابل سرایت است. ویروس آبله میمون در گذشته نیز وجود داشته است و باعث مرگ و میر نیز شده است؛ اما در شیوع جدید آبله میمون، هیچ مورد مرگی گزارش نشده است.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته؛ شیوع آبله میمونی جدید، از یک مورد انسانی نشات گرفته شده است. گزارش اولین مورد از آبله میمونی جدید در 7 می 2022 و در بریتانیا، تایید شده است و از آن تاریخ تا 18 ژوئن 2022، 2500 نفر در سرتاسر جهان، به این ویروس مبتلا شده اند. ژنوم ویروس آبله میمونی با ژنوم ویروس آبله مشابه است و در گذشته، یک بیماری بومی آفریقایی محسوب می شده است. اما امروزه با توجه به گسترش آن در تمام نقاط جهان، حدس دانشمندان را به این سمت برده است که احتمالا این ویروس، جهش یافته است.

 ویروس آبله میمون یک ویروس د ان آ (DNA) دو رشته ای پوشش دار، با اندازه ژنوم حدود 190 کیلوبایت است و متعلق به ژنوم orthopoxvirus از خانواده Poxviridae است. ژنوم orthopoxvirus همچنین شامل ویروس واکسینیا، ویروس آبله گاوی، ویروس واریولا و چندین ویروس آبله حیوانی نیز می باشد.  ویروس آبله میمون مانند ویروس آبله در بافت لنفاوی تکثیر می شود.

ویروس ابتدا در سلول‌های فاگوسیتی تک هسته‌ای قرار می‌گیرد، سپس در جریان خون آزاد می‌شود و در نهایت، دوباره در سلول‌های پوستی تجمع می یابد. کلید مشخصه برای تفکیک آبله میمون ازسایر آبله ها، تعداد و محل قرار گرفتن ضایعات می باشد. معمولا در آبله میمونی جدید، بیشتر ضایعات در دهان یا ناحیه تناسلی، قرار دارند و معمولا ضایعات، به یک یا چند عدد و در یک نقطه از بدن محدود می شوند؛ بر خلاف سایر آبله ها که به صورت گسترده در کل بدن ظاهر می شوند.

علائم بیماری آبله میمون

افراد مبتلا به Monkeypox بثوراتی دارند که ممکن است روی یا نزدیک اندام تناسلی (آلت تناسلی، بیضه‌ها، لابیا و واژن) یا مقعد، قرار داشته باشد و می‌تواند در نواحی دیگر مانند دست‌ها، پاها، سینه، صورت یا دهان، نیز باشد. بثورات، قبل از بهبودی، مراحل مختلفی از جمله دلمه را طی می کنند. بثورات در ابتدا می تواند مانند جوش یا تاول باشد و ممکن است دردناک یا خارش دار باشد. کم کم جوش یا تاول بزرگ شده و می ترکد. سپس ترکیبات عفونی از تاول خارج شده و زخم می گردد. به مرور زمان، زخم، پوسته ریزی کرده و لایه جدید پوست ایجاد می گردد.

سایر علائم  Monkeypox شامل:

• تب
• لرز
• سردرد
• خستگی
• تورم غدد لنفاوی
• دردهای عضلانی و کمردرد
• علائم تنفسی (مانند گلودرد، احتقان بینی یا سرفه)

تعداد و نوع علائم در افراد مختلف متفاوت است و در بعضی افراد ممکن است همه علائم ظاهر شوند و در بعضی افراد فقط یک یا چند علامت. در بعضی موارد، علائم شبه آنفولانزا، قبل از شروع بثورات آغاز می شود و در برخی دیگر، برعکس عمل می کند و ابتدا بثورات ظاهر می شوند سپس علائم شبه آنفولانزا شروع می شود.

علائم آبله میمون چقدر طول می کشد که کاملا بهبود یابد؟

علائم آبله میمون معمولاً در عرض 3 هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس شروع می شود. اگر فردی علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشد، معمولاً 1 تا 4 روز بعد دچار بثورات می شود. بهبود کامل این بیماری معمولا بین 2 تا 4 هفته طول می کشد.

نکته مهم: آبله میمون می‌تواند از زمانی که اولین علائم شروع می‌شود تا زمانی که جوش‌ها بهبود می‌یابند، همه دلمه‌ها افتاده و لایه‌ای تازه از پوست ایجاد ‌شود، قابل سرایت باشد.

آبله میمون چگونه انتشار می یابد؟

 ارتباط نزدیک: آبله میمون می تواند از طریق تماس نزدیک، شخصی و اغلب پوست به پوست به هر فردی سرایت کند؛ از جمله این تماسها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تماس مستقیم با بثورات پوستی آبله میمون، دلمه یا مایعات بدن فرد مبتلا به آبله میمون یا حیوان بیمار
• لمس اشیاء، پارچه ها (لباس، ملافه، یا حوله) و سطوحی که توسط فرد یا حیوان مبتلا به آبله میمون قبلا استفاده شده است.

تماس صمیمی: آبله میمون میتواند از ارتباط صمیمی بین دو فرد که یکی از آنها مبتلا به آبله میمونی می باشد نیز سرایت یابد. از جمله این تماسها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رابطه جنسی دهانی، مقعدی و واژینال یا لمس اندام تناسلی (آلت تناسلی، بیضه ها، لابیا و واژن) یا مقعد فرد مبتلا به آبله میمون
• بغل کردن، ماساژ دادن و بوسیدن
• تماس چهره به چهره طولانی مدت
• دست زدن به پارچه ها و اشیایی که در حین رابطه جنسی توسط فرد مبتلا به آبله میمون استفاده شده است.

حیوانات آلوده: افراد مبتلا به آبله میمون میتوانند از حیوانات آلوده نیز مبتلا شده باشند، چه با چنگ زدن یا گاز گرفتن توسط حیوان، چه با تهیه یا خوردن گوشت حیوان آلوده و چه با استفاده از محصولات حیوان آلوده.

راههای پیشگیری از ابتلا به آبله میمون

• ارتباط جنسی ایمن داشته باشید و از وسائل خود مراقبتی در روابط جنسی استفاده کنید.
• اشیاء یا  وسائلی را که از خارج از منزل تهیه کرده اید؛ ضدعفونی کنید.
• از دست دادن و بغل کردن یکدیگر در هنگام احوالپرسی خودداری کنید.
• از خوردن گوشت حیوانات به صورت خام و نیمه پخته خودداری کنید.
• از دست زدن به حیوانات زخمی بدون دستکش، خودداری کنید.
• هنگام شستشوی گوشت حیوانات از دستکش استفاده کنید.
• فاصله خود را با سایر افراد، در اجتماعات شلوغ حفظ کنید.
• پنجره محل زندگی و کار خود را برای تهویه هوا باز بگذارید.
• به محض ورد به منزل، دستهای خود را کاملا بشویید.

مراقبتهای بعد از ابتلا به آبله میمون

در صورت مشاهده هر نوع جوش یا تاولی بر روی اندامهای تناسلی، دهان یا سایر نقاط بدن به مراکز پزشکی مراجعه کنید. در صورت تاییدیه متخصصان حتما مراقبتهای زیر را انجام دهید:

• جداسازی خود در یک اتاق جداگانه
• استفاده از حمام جداگانه، یا تمیز کردن پس از هر بار استفاده
• ضدعفونی کردن سطوحی که مکرارا لمس می کنید با مواد ضدعفونی کننده

• استفاده از ظروف، حوله، رختخواب و لوازم الکترونیکی جداگانه
• اجتناب از جاروبرقی زدن، چون ممکن است با انتقال هوای جاروبرقی به بیرون، ویروس را منتشر کنید.
• شستن لباس‌های خود (روتختی، لباس‌ها و حوله‌ها را با احتیاط بالا بیاورید بدون اینکه تکان دهید، مواد را قبل از حمل به ماشین لباسشویی در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و با آب داغ > 60 درجه بشویید)
• باز کردن پنجره ها برای تهویه خوب
• همه افراد خانه را تشویق کنید که مرتب دست های خود را با آب و صابون یا ضدعفونی کننده الکلی تمیز کنند.

• پرهیز از دست زدن به سایر اعضاء خانواده
• پوشاندن بثورات با باند و لباس در صورت خروج از منزل و هنگام نزدیک شدن با سایر اعضاء خانواده
• رعایت حداقل 1 متر فاصله با دیگران

نکته مهم: اگر نمی‌توانید خودتان لباس‌های خود را بشویید و شخص دیگری باید این کار را برای شما انجام دهد، باید از ماسک پزشکی مناسب، دستکش‌های یکبار مصرف استفاده کند و اقدامات احتیاطی ذکر شده در شستشوی لباس‌ها را انجام دهد.

درمان آبله میمون

• در صورت ابتلا به آبله میمون باید توصیه های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی را دنبال کنید. علائم معمولا خود به خود و بدون نیاز به درمان برطرف می شوند.
• در صورت نیاز می توانید از داروهای ضد درد (ضد درد) و تب (ضد تب) برای تسکین برخی علائم استفاده کنید.
• برای هر فرد مبتلا به آبله میمونی مهم است که هیدراته بماند و آب زیاد مصرف کند، خوب غذا بخورد و به اندازه کافی بخوابد.
• اگر در قرنطینه هستید؛ باید با انجام کارهایی که برایتان آرامش بخش و لذت بخش است، همچون ارتباط با عزیزان از طریق شبکه های اجتماعی، ورزش، استرس و اضطراب را از خود دور کنید و روحیه خود را حفظ کنید.
• از خاراندن پوست خود اجتناب کنید و دست‌های خود را قبل و بعد از لمس ضایعات، ضدعفونی کنید و روی ضایعات را باز نگه دارید؛ (مگر اینکه به طور اجتناب‌ناپذیری با شخص دیگری در اتاق باشید، در این صورت باید ضایعات را با باند تمیزبپوشانید تا زمانی که بتوانید؛ دوباره تنها بمانید).
• بثورات را می توانید با آب استریل شده، ضد عفونی کرده و تمیز کنید.
• از آب نمک برای ضدعفونی کردن ضایعات در دهان استفاده کنید.
• با حمام آب گرم، جوش شیرین و نمک می توانید؛ ضایعات سایر نقاط بدن را نیز، ضدعفونی و تسکین دهید.
• در صورت درد می توانید از لیدوکائین برای بی حس کردن استفاده کنید.
• در کشور آمریکا از داروی ضد ویروس مانند tecovirimat (TPOXX) برای افرادی که احتمال می دهند بیماریشان شدت پیدا کند؛ همچون بیماران با نقص سیستم ایمنی، استفاده می کنند.

چه افرادی در معرض خطر بیشتر با آبله میمون هستند؟

خانمهای باردار، نوزادان، کودکان و افرادی که دارای نقص سیستم ایمنی هستند ممکن است در معرض خطر علائم جدی تر و مرگ ناشی از آبله میمون باشند.

نکته مهم:  یک فرد باردار می تواند ویروس را از طریق جفت به جنین خود منتقل کند.

آیا واکسنی برای آبله میمون موجود است؟

از آنجایی که ویروس‌های آبله میمون و آبله از نظر ژنتیکی مشابه هستند، واکسن‌هایی که برای محافظت در برابر ویروس‌های آبله ساخته شده‌اند ممکن است برای جلوگیری از عفونت‌های آبله میمون استفاده شوند.

دولت ایالات متحده دو واکسن JYNNEOS و ACAM2000 را که می توانند از ابتلا به آبله میمون در افرادی که در معرض این ویروس هستند جلوگیری کنند را مورد تایید قرار داده است.

CDC (مرکز پیشگیری و درمان بیماریهای عفونی آمریکا) واکسیناسیون را برای افرادی که در معرض آبله میمون قرار گرفته اند و افرادی که در معرض خطر بیشتری برای قرار گرفتن در معرض آبله میمون هستند توصیه می کند.

چه افرادی باید واکسن آبله میمون را تزریق کنند؟

• نزدیکان افرادی که توسط مقامات بهداشت عمومی به عنوان افراد مبتلا به آبله میمون شناسایی شده اند.
• افرادی که در 2 هفته گذشته یکی از شرکای جنسی خود را می شناسند و می دانند که به آبله میمون مبتلا شده است.
• افرادی که در منطقه اپیدمی آبله میمونی هستند و در 2 هفته گذشته چندین شریک جنسی داشته اند.

مرگ و میر در آبله میمون

متاسفانه، در گذشته بین 1 تا 10 درصد افراد مبتلا به آبله میمون می مردند. توجه به این نکته ضروری است که میزان مرگ و میر در محیط های مختلف ممکن است به دلیل تعدادی از عوامل مانند دسترسی به مراقبت های بهداشتی متفاوت باشد. این ارقام ممکن است بیش از حد تخمین زده شوند زیرا نظارت برای آبله میمون معمولاً در گذشته محدود بوده است. در کشورهای تازه آسیب دیده که شیوع کنونی در آنها اتفاق می افتد، تا به امروز هیچ مورد مرگ و میر وجود نداشته است.

نکات مبهم و اثبات نشده آبله میمون

• آیا زمانی که یک فرد هنوز علامتی ندارد؛ می تواند ویروس را منتقل کند؟
• آیا آبله میمون می تواند از طریق مایع منی، مایعات واژن، ادرار یا مدفوع منتقل شود؟
• آیا هر چند وقت یکبار آبله میمون از طریق ترشحات تنفسی پخش می شود؟

حرف آخر در مورد آبله میمون:

آبله میمون یک بیماری ویروسی است؛ درسته که  به اندازه برخی عفونت های ویروسی، مسری نیست؛ زیرا نیاز به تماس نزدیک با فردی دارد که آبله میمون دارد (به عنوان مثال، چهره به چهره، پوست به پوست، دهان به پوست یا دهان به دهان، با محیط آلوده یا با حیوان آلوده) ولی نباید بگذاریم که مانند کووید 19 (کرونا) غافلگیر شویم. اطلاع رسانی و آگاهی دادن، وظیفه تک تک ماست. برای جلوگیری از اپیدمی این بیماری به کمک و همکاری تک تک افراد نیاز می باشد. لطفا در صورت دیدن هر نوع ضایعه، جوش یا تاول در هر قسمتی از بدن خود و با هر تعداد به مراکز بهداشتی مراجعه کنید.

منابع:

سازمان بهداشت جهانی

مرکز پیشگیری و درمان بیماریهای عفونی آمریکا