این روزها همه درباره کلاژن می پرسند….

مقدمه

یکی از نشانه های قابل مشاهده از ضعف و کاهش سطح کلاژن، شل شدگی پوست، تحلیل غضروف ها و درد مفاصل است. با افزایش سن، کلاژن سازی در بدن کاهش می یابد. البته خیلی از افراد با بعضی از رفتارهای خود، همچون بدون محافظ، درمعرض آفتاب قرار گرفتن، مصرف الکل، تغذیه نامناسب، سن پوستی خود را افزایش می دهند و کاهش این پروتئین در بدن آنها سریعتر رخ می دهد.

کلاژن چیست؟

آیا با زندگیهای پراسترسی که این روزها تجربه می کنیم؛ همچنان می توانیم پوست خود را جوان نگه داریم؟ آیا نسلهای جدید  زودترازنسلهای قدیمی، پیرمی شوند؟ پاسخ این سوالها هر چه باشد، قطعا قسمتی از آن، به نقش ما در نحوه محافظت از کلاژنهای بدنمان بر می گردد. کلاژن، فراوان ترین پروتئین موجود در بدن ما انسانها می‌باشد که در محیطی خارج از سلول وجود دارد. فراوانی این پروتئین در بدن، حدود 30 درصد کل پروتئین های بدن می باشد و به طور مشخص در پوست، 75 درصد وزن خشک پوست را تشکیل می دهد.

پروتئین کلاژن به صورت رشته‌ای می باشد. رشته‌های کلاژن در همه انواع بافت همبند و با میزان متفاوت یافت می‌شوند.  کلاژن در پوست، تاندون‌ها، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، رگ‌های خونی و سیستم گوارشی وجود دارد.

فواید کلاژن در ارتباط با پوست، بسیار زیاد است. اولین و موثر ترین عامل کاهش سطح این پروتئین در بدن افزایش سن است. به همین دلیل با افزایش سن، با پایین آمدن سطح آن، چین و چروک‌ها در پوست افزایش می یابد و رفته رفته پوست، پیرتر می‌شود. عوامل دیگری، مانند استرس، رژیم غذایی نامناسب، مصرف سیگار، قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید، بدون محافظ و ضد آفتاب، از عوامل دیگری هستند که در کم شدن کلاژن، دخیل می‌باشند. همه کلاژن‌ها از پیش ساز کلاژن یا پروکلاژن ساخته می‌شوند. بدن پروکلاژن را با ترکیب دو اسیدآمینه پرولین ، گلایسین و ویتامین ها می‌سازد. با مصرف برخی از مواد غذایی می‌توان به بدن برای تولید بیشتر کلاژن کمک کرد.

تعدادی از مواد غذایی، که به کلاژن سازی در بدن کمک می کنند:

• آنتوسیانیدین‌ها:  این آنتی‌ اکسیدان در توت سیاه، زغال اخته، گیلاس و تمشک به وفور یافت می‌شود.
• ویتامین آ: در غذاهای حاوی گوشت حیوانات و درمیوه ها و سبزیجاتی چون هویج، به صورت بتاکاروتن وجود دارد.
• ویتامین سی: به میزان زیادی در مرکبات، انواع فلفل‌ها و توت فرنگی یافت می‌شود.
• پرولین: مقادیر زیادی از این اسید آمینه در سفیده تخم مرغ، جوانه گندم ، لبنیات، کلم، مارچوبه و قارچ مشاهده شده است.
• گلایسین: مقادیر فراوانی از این اسید آمینه در پوست مرغ و ژلاتین یافت می‌شود، اما اسید آمینه گلایسین در غذاهای مختلف حاوی پروتئین نیز وجود دارد.
• مس: مقادیر زیادی از این ماده معدنی در گوشت، روغن آرگان، دانه کنجد، پودر کاکائو، پنیر و عدس یافت می‌شود.

بدن برای تولید کلاژن علاوه بر موارد فوق، به پروتئین‌هایی با کیفیت بالا و اسیدهای آمینه‌ مختلف نیاز دارد که این موارد را از گوشت، غذاهای دریایی، حبوبات، لبنیات و سویا می‌تواند تامین کند.

مهمترین نشانه های کاهش کلاژن

یکی از نشانه های قابل مشاهده از ضعف و کاهش سطح کلاژن، شل شدگی پوست، تحلیل غضروف ها و درد مفاصل است. با افزایش سن، کلاژن سازی در بدن کاهش می یابد. البته خیلی از افراد با بعضی از رفتارهای خود، همچون بدون محافظ، درمعرض آفتاب قرار گرفتن، مصرف الکل، تغذیه نامناسب، سن پوستی خود را افزایش می دهند و کاهش این پروتئین در بدن آنها سریعتر رخ می دهد.

آغاز سن کاهش کلاژن و عوامل آسیب رسان به کلاژن

اولین چین و چروکها معمولا در سن 25 تا 30 سالگی بروز می کنند و اکثرا، چینهای ناشی از بیان احساسات هستند؛ مثل چینهای اطراف چشم، پیشانی و خط خنده. خیلی از پزشکان معتقدند نمی توانیم سن خاصی را برای آغاز کاهش کلاژن در نظر بگیریم برخی افراد در حدود 30 سالگی شروع به از دست دادن این پروتئین در بدن خود می کنند و در بعضی افراد حتی تا 50 سالگی چین و چروکی در پوستشان نمی بینیم.

نکته حائزاهمیت در مورد کلاژنها، مسئله حفظ و نگهداری آنهاست. علاوه بر تغذیه، که در ساختن کلاژنهای جدید نقش مهمی را به عهده دارد. برای جوانتر ماندن، نیاز هست که از کلاژنهای قدیمی تر نیز محافظت کنیم و از آسیب رساندن به کلاژنهای بدن جلوگیری کنیم از جمله مواردی که می‌تواند باعث آسیب به کلاژن شود می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• خوردن کربوهیدرات بیش از حد و شکر
• قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش و نور خورشید، قرار گرفتن زیاد در معرض تاب خورشید می تواند به سلول‌های پوست و کلاژن آسیب‌های فراوانی بزند.
• کشیدن سیگار، تولید کلاژن را در بدن کاهش می‌دهد. این می‌تواند بهبود زخم‌ها را کندتر کرده و همچنین باعث ایجاد چین و چروک در پوست شود.
• استرس مداوم

کلاژن را به صورت خوراکی مصرف کنم یا موضعی؟

مکمل های کلاژن بر اساس نحوه تهیه آنها به اشکال مختلف وجود دارند که شامل ژلاتین، هیدرولیز و دناتوره می باشند . ژلاتینها، پروتئین های بزرگی هستند که  تحت عملیات حرارتی، به قطعات کوچکتر تقسیم می شوند. کلاژن مورد استفاده در مکملها از حیواناتی مانند گاو، خوک، اسفنج، کوسه سایر ماهی ها تأمین می شوند. کلاژن گیاهی نیز موجود است؛ اما توصیه نمی شود؛ چرا که برخی از آنها حاوی کلاژن واقعی نیستند.

در بعضی از محصولات موضعی، همچون بعضی از کرم های ضد چروک، از کلاژن استفاده می شود و در بین مردم نیز محبوبیت زیادی دارد، اما قبل از خرید این نوع محصولات حتما توجه داشته باشید که بر روی محصول، نوع هیدرولیز شده درج شده باشد. که برای سلولهای پوست قابل جذب باشند. کلاژن در مکملهای خوراکی به صورت قرص و پودر نیز موجود می باشد. که در این مورد هم کلاژنهای هیدرولیز شده بیشتر توصیه می گردد. با انتشار اطلاعات بیشتر و محبوبیت بیشتر مکمل های کلاژن، محققان مشاهده کرده اند که کیفیت پوست پس از استفاده از آنها بهبود یافته است. کلاژن به صورت خوراکی برای بهبود مو، ناخن و پوست استفاده می شود.

بهترین مکمل کلاژن، کلاژینو

کلاژینو، یکی از محصولات شرکت ویشارد فرانسه می باشد که به صورت پودر تولید شده است. دو نوع کلاژینو آبی و صورتی موجود می باشد. کلاژن موجود در این محصول از نوع کلاژن پپتید یا همان هیدرولیز شده حیوانی (ماهی) می باشد. کلاژن صورتی علاوه بر کلاژن هیدرولیز شده، سایر ترکیباتی چون ویتامین سی، هیالورونیک اسید، بیوتین که برای تولید و تحریک کلاژن سازی در بدن مورد نیاز است را نیز به همراه دارد. برای داشتن اطلاعات بیشتر و خرید این محصول همین حالا روی کلمه کلاژینو صورتی کلیک کنید و سریع و آسان درب منزل خود تحویل بگیرید. کلاژینو آبی دارای 5000 میلی گرم کلاژن هیدرولیز شده است.

چه مدت کلاژن خوراکی مصرف کنیم؟

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های کلاژن برای چندین ماه می‌تواند خاصیت ارتجاعی پوست (به عنوان مثال، چین و چروک و زبری) و همچنین علائم پیری را بهبود بخشد. برخی دیگر نشان داده اند که مصرف کلاژن می تواند تراکم استخوان های ضعیف شده با افزایش سن را افزایش دهد و درد مفاصل، کمر و زانو را بهبود بخشد. بسیاری از مطالعات موجود نشان می‌دهند که بین 6 تا 12 هفته مکمل‌های کلاژن منظم، می‌توانید بهبود قابل توجهی در کشسانی، هیدراتاسیون و تراکم پوست مشاهده کنید.

آیا کلاژن باعث افزایش وزن می گردد؟

خیر خوردن این مکمل، باعث افزایش وزن نمی شود. افزایش وزن نتیجه مصرف کالری بیشتر از کالری است؛ که می سوزانید. کلاژن حاوی کالری بیش از حد نیست. در واقع، کلاژن گاوی، حاوی تنها 36 کالری در هر 10 گرم مصرف روزانه است.

آیا کلاژن باعث افزایش سایز سینه می شود؟

نه، مصرف این مکمل برای بزرگ ‌کردن سینه ها توصیه نمی شود.اما آنها را سفت‌تر، حجیم‌تر و جوان‌تر نشان می‌دهند.

آیا مطالعه یا تحقیقی در ارتباط با مصرف مکمل کلاژن و اثر بخشی آن موجود می باشد؟

بله، در اکتبر 2019 در سایت نیوترینتز(Nutrients) مقاله ای منتشر شد؛ که اثرات چشم گیر مصرف مکمل خوراکی کلاژن را به مدت 12 هفته به طور کامل نشان می داد. این تحقیق در کشور آلمان و بر روی 72 خانم بالای 35 سال انجام گرفت. به نیمی از خانمها، مکمل کلاژن خوراکی به همراه ویتامین سی، ای و گروه ب و به نیمی دیگر، دارونما داده شد. قبل و بعد از انجام تحقیق ارزیابی کامل، شامل بررسی الاستیسیته ( کشسانی)، چین و چروک، آبرسانی، زبری و تراکم بر پوست تمامی خانمها انجام گرفت.

مطالعات به وضوح نشان می دادند که میتوان، جلوی کاهش سنتز کلاژن وابسته به سن، را با تجویز خوراکی پپتیدهای کلاژن فعال، گرفت. این کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده و کنترل‌شده با دارونما تأیید کرد که پیری پوست را می‌توان با استفاده از مواد مغذی که قادر به بازگرداندن هیدراتاسیون، کشسانی و تراکم پوست هستند، برطرف کرد.

اندازه‌گیری‌های عینی درماتولوژیک، مانند کاتومتری و کورنئومتری، ثابت کرده‌اند که پپتیدهای کلاژن خوراکی همراه با سایر مواد مغذی پوست به طور قابل‌توجهی آبرسانی، الاستیسیته، زبری و تراکم پوست را پس از سه ماه مصرف بهبود می‌بخشند و نکته جالبتر اینکه تعدادی از شرکت کنندگان، بعد از پایان دوره تحقیق به صورت داوطلب یک ماه دیگر به مصرف کلاژن خوراکی ادامه دادند و مجددا پوست خود را بررسی کردند و نتایج به طور قابل ملاحظه ای چشمگیر تر بود.علاوه بر این و در راستای اندازه‌گیری‌های عینی، شرکت‌کنندگان در مطالعه در ارزیابی‌های ذهنی خود به این نتیجه رسیدند که ظاهر پوست آن‌ها به طور قابل توجهی بهبود یافته است.

نتیجه تست از 72 شرکت کننده خانم در مصرف مکمل کلاژن

در نهایت، مکمل کلاژن هیچ عارضه جانبی ایجاد نکرد و ثابت کرد که در کل دوره مصرف و پس از آن ایمن و قابل تحمل است. از آنجایی که پپتیدهای کلاژن و مواد مغذی پوست به صورت خوراکی مصرف می شدند، اثرات به لایه های عمیق تر پوست می رسید و فیزیولوژی و ظاهر پوست را به طور پایدار بهبود می بخشید.

برای آشنایی با انواع مکمل های قرص و پودر کلاژن موجود در داروخانه آنلاین زرتشت کلیک کنید.

منبع:

Nutrients. 2019 Oct; 11(10): 2494.

Published online 2019 Oct 17. doi: 10.3390/nu11102494