ترشحات واژن و درمان خانگی

راهنمای رنگ ترشحات واژن

 

ترشحات واژن یکی از عوامل نگران کننده، برای بسیاری از خانمها می باشد. این ترشحات، در سنین مختلف، زمان سیکل قاعدگی و ابتلا به بعضی بیماریها، از نظر رنگ و غلظت تغییر پیدا می کنند. ترشحات طبیعی واژن، معمولا سفید یا شفاف هستند، اما می توانند در طول ماه، از نظر رنگ و غلظت نوسان داشته باشند.

با مشاهده تغییرات رنگ ترشحات واژن، دلیلی برای نگرانی، وجود ندارد؛ مگر اینکه علائم غیرعادی دیگری را در کنار تغییر رنگ، مشاهده کنیم. معمولا ذهن خانمها با مشاهده تغییر رنگ ترشحات واژن، با سوالاتی این چنینی درگیر مشکلات جنسی و بیماریهای مرتبط با آن می شود و شروع به درمان خودسرانه می کنند؛ “آیا به زمان پریودم نزدیک شده ام؟ آیا این هفته چیز جدیدی خورده ام؟” آیا تعدد در نزدیکی باعث این تغییرات رنگی شده است؟ و ….

در این مقاله به طور کامل در مورد انواع ترشحات طبیعی و غیرطبیعی و نحوه درمان آنها، صحبت شده است. با خواندن این مقاله به جواب، بسیاری از سوالات و دلنگرانیهای زنانه خود دست خواهید یافت.

ترشحات واژن چیست؟

ترشحات واژن (Vaginal discharge)، یک اصطلاح پزشکی است؛ برای مایعی که از واژن خارج می شود. این مایع می تواند شامل، سلول‌های مرده پوست واژن، باکتری‌ها و ترشحات دهانه رحم و واژن باشند که به محافظت از واژن و مجاری ادراری، در برابر عفونت کمک می کنند.

هورمونها تاثیر زیادی بر میزان غلظت ترشحات واژن دارند و به همین دلیل است که غلظت و رنگ این ترشحات در دوران بارداری وشیردهی، قاعدگی، یائسگی و … تغییر می کند. علاوه بر هورمونها عوامل ذیل نیز بر تغییرات ترشحات واژن موثر می باشند:

• ابتلا به واژینوز باکتریایی (یک عفونت باکتریایی که بیشتر در زنان باردار یا زنانی که شرکای جنسی متعددی دارند)
• تریکومونیازیس (یک عفونت انگلی است که معمولاً در اثر داشتن رابطه جنسی محافظت نشده ایجاد می شود)
• آتروفی (تغییر شکل) واژن، نازک شدن و خشک شدن دیواره های واژن در دوران یائسگی
• کلامیدیا یا سوزاک (STDs) (عفونت های مقاربتی)
• دوش، صابون یا لوسیون معطر، حمام حباب
• واژینیت، تحریک در داخل یا اطراف واژن
• مصرف آنتی بیوتیک یا استروئید
• عفونت لگن بعد از جراحی
• بیماری التهابی لگن (PID)
• قرص های ضد بارداری
• عفونت های مخمری
• سرطان دهانه رحم
• دیابت

انواع ترشحات واژن 

ترشحات سفید رنگ واژن

معمولا مشاهده ترشحات سفید رنگ واژن، همچون ترشحات بی رنگ، اگر بدون بوی تند و زننده باشد و غلظتی برابر با سفیده تخم مرغ داشته باشد؛ اصلا نگران کننده نیست و نیازی به درمان ندارد.

این نوع ترشحات واژن، برای محافظت و نرمی درون دستگاه تناسلی به خصوص در زمان نزدیکی و فعالیت جنسی، ایجاد می شوند.

اگر ترشحات سفید رنگ، به فرم پنیری و همراه با بوی کپک زدگی بود، نشانه عفونت قارچی واژن می باشد که باید در مواجه با این نوع ترشحات واژن، اقدام به درمان فوری و استفاده از محصولات ضد قارچ برای جلوگیری از عفونت قارچی کرد کرد.

ترشحات زرد یا سبز رنگ واژن

ترشحات زرد تیره و یا سبز، نشانه ابتلا به نوعی عفونت می باشد. البته در بعضی موارد، اگر بدون بو و علائم دیگر، مشاهده شود؛ می تواند به دلیل مصرف بعضی ویتامین ها و یا داروها، این نوع تغییر رنگ مشاهده شود.

ترشحات زرد کم رنگ قبل از قاعدگی، نیز رایج است؛ اما اگر در زمان‌های دیگر رخ دهد و با بوی بد (ماهی گندیده)، تغییر رنگ مایل به سبز یا قوام غیرعادی باشد، می‌تواند نشانه‌ای از چندین عفونت مختلف از جمله بیماری‌های مقاربتی باشد که نیاز به درمان می باشد.

ترشحات سفید مایل به خاکستری واژن

رنگ خاکستری یا ابرمانند، می تواند نشانه ای از واژینوز باکتریایی (BV) باشد که یک نوع عفونت، به علت رشد بیش از حد معمول باکتری می باشد. واژینوز باکتریایی، زمانی رخ می دهد که تعادل طبیعی باکتری ها در واژن تغییر کند. سیگار کشیدن، استفاده از دوش واژینال، تعدد شرکای جنسی، باعث تغییراتی در تعادل طبیعی باکتریهای واژن می گردند. در صورت مشاهده ترشحات خاکستری همراه با بوی زننده، حتما با پزشک زنان خود مشورت نمایید.

ترشحات قرمز خونی تا قهوه ای خشک

معمولا مشاهده ترشحات خونی قرمز یا قهوه ای در روزهای قبل و بعد از دوران قاعدگی، در خانمهایی که پریودهای نامنظم دارند، خانمهایی که در دوران قبل از یائسگی هستند و یا از روشهای کنترل بارداری استفاده می کنند؛ امری طبیعی می باشد. تغییر این رنگ ها ممکن است از قرمز گیلاسی در ابتدای پریود تا قهوه ای زنگ زده، متغییر باشد.

نکته مهم: مشاهده ترشحات قرمز و قهوه ای، در غیر از دوره قبل و بعد پریود؛ می تواند نشانه یک نوع عفونت یا بیماری خاصی باشد که نیاز به درمان و مشورت با پزشک می باشد. 

ترشحات آبکی واژن

ترشح آبکی و بی رنگ واژن که معمولا با غلظتی برابر با سفیده تخم مرغ می باشد؛ کاملا طبیعی است و برای پاکیزگی و نرمی درون واژن ترشح می شوند.فرم آبکی و شفاف، به تمیز نگه داشتن واژن، دفع عفونت ها و روان سازی کمک می کنند و معمولا در هنگام ارضا شدن، به علت گشاد شدن رگهای خونی در ناحیه واژن، مقدار ترشحات آبکی و بی رنگ، افزایش می یابد. افزایش ترشحات آبکی و بی رنگ، در حدود روز 14 قاعدگی (در زمان تخمک گذاری) نیز طبیعی می باشد.

ترشحات زردرنگ و کف آلود

ترشحات کف آلود و زرد رنگ ممکن است نشانه ای از تریکومونیازیس، نوعی عفونت مقاربتی (STI) باشد. تریکومونیازیس بیشتر از سایر بیماری های مقاربتی منجر به تغییرات در رنگ ترشحات واژن می شود.

رنگ ترشحات در تریکومونیازیس، مایل به سبز یا زرد و همراه با بوی ماهی می باشد. خارش و درد ناحیه تناسلی هنگام ادرار کردن یا رابطه جنسی نیز از علائم تریکومونیازیس می باشد. درمان ترشحات زردرنگ و کف آلود باید بلاباصله، زیر نظر پزشک، انجام پذیرد.

ترشحات زرد رنگ چرکی شیری رنگ

سوزاک و کلامیدیا عفونت های مقاربتی هستند که اغلب بدون علامت هستند و معمولا ایجاد رنگ زرد چرکی ترشحات واژن، از تنها نشانه های این نوع عفونت می باشد. در صورت تشخیص دیرهنگام این نوع عفونت، کلامیدیا، می تواند به رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها آسیب برساند که در این هنگام، علائمی همچون، درد مبهم شکمی، دوره های نامنظم، لکه بینی در زمانهای غیر از قاعدگی، تب، حالت تهوع و درد هنگام رابطه جنسی مشاهده می شود.

نکته مهم: در صورت مشاهده ترشحات زرد چرکی همراه با علائمی همچون ادرار مکرر و دردناک، درد هنگام رابطه جنسی، خونریزی بعد از رابطه جنسی، احتمال وجود التهاب دهانه رحم، نیز وجود دارد که مراجعه زود هنگام به پزشک زنان و درمان سریع، در صورت مشاهده این موارد ضروری می باشد.

راهنمای انواع ترشحات واژن

علت ترشحات واژن	ترشحات شفاف	ترشحات سفید رنگ	ترشحات زرد-سبز	ترشحات قرمز	ترشحات صورتی	ترشحات خاکستری
واژینو باکتریایی		بله				بله
سرطان دهانه رحم				بله	بله
کلامیدیا			بله
واژینیت التهابی پوسته پوسته			بله
گونوره آ			بله
عدم تعادل هورمونی	بله
تریکوموناس			بله
سرطان رحم	بله			بله	بله
عفونت باکتریایی واژن				بله
عفونت قارچی		بله

درمان خانگی ترشحات واژن

درمان خانگی ترشحات واژن، در صورتیکه بدون علامت، بوی زننده، درد، سوزش و خارش باشد:

• استفاده از کاندوم یا سایر روش‌های بازدارنده، در طول فعالیت جنسی
• خشک کردن ناحیه تناسلی با دستمال یکبار مصرف و از جلو به عقب
• عدم استفاده از مواد شستشو دهنده واژینال معطر
• شستشوی واژن با آب ولرم و یک صابون ملایم
• استفاده از لباس زیر نخی تمیز و خشک
• استفاده از ویتامین های A، D، E، امگا3
• استفاده از مکمل های پروبیوتیک
• عدم استفاده از دوش واژینال
• استفاده از پدهای روزانه

در چه صورتی با مشاهده تغییر رنگ ترشحات واژن، شروع به درمان کنم؟

در صورتیکه تغییرات رنگی ترشحات واژن، همراه با علائم ذیل بود؛ نیاز به درمان فوری می باشد:

• خونریزی در غیر از زمان قاعدگی
• احساس سوزش در هنگام ادرار
• بافت ضخیم و پنیر دلمه
• درد لگن یا دردشکمی
• کاهش وزن شدید
• رنگ خاکستری
• بوی تند و بد
• بافت کف آلود
• تکرر ادرار
• خارش

آیا ترشحات طبیعی واژن، هم بو می دهند؟

بله؛ ترشحات آبکی و طبیعی واژن که برای پاکسازی و نرمی محیط واژن، دفع می شوند، نیز بو می دهند. میزان بوی این ترشحات به هورمونهای بدن بستگی دارد و طبیعی است که با تغییرات هورمونهای جنسی در طول سیکل قاعدگی، این بو، تغییر یابد. معمولا بوی این نوع ترشحات شفاف و آبکی زننده نمی باشد در صورتیکه بوی ترشحات عفونی، بسیار زننده و غیرتحمل می باشند.

نکته مهم: برای جلوگیری از عفونت باکتریایی یا قارچی، تعویض روزانه لباس زیر و یا استفاده از پدهای روزانه برای خانمهایی که ترشحات آبکی و طبیعی دارند؛ نیز ضروری می باشد.

ترشحات واژن همراه با رگه خون، نشانه چیست؟

ترشحات واژن به همراه رگه خون (Vaginal discharge with streaks of blood)، اگر قبل و بعد از خونریزی دوران پریود باشد؛ طبیعی است. در صورتیکه ترشحات همراه با رگه خون در زمانهای دیگر مشاهده شود؛ می تواند نشانه عفونت مقاربتی واژن (STI)، آندومتریوز و یا التهاب دهانه رحم باشد. در ایجاد رگه خون در ترشحات واژن، عوامل مختلفی همچون، سن، باردار یا شیرده بودن، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، میزان فعالیت جنسی، استرس و … دخیل می باشند.

علت ریزش ناگهانی آب از واژن

ریزش ناگهانی آب از واژن معمولا بعد از نزدیکی، فعالیت جنسی و یا زمان تخمک گذاری (با تغییر سطح استروژن) اتفاق می افتد و اصلا جای نگرانی ندارد. بدن به صورت طبیعی بعد از فعالیت جنسی، ترشحات واژن را بیشتر می کند که محیط درون واژن را پاکسازی کند. ریزش ناگهانی آب از واژن، اگر به همراه، بوی بد، خارش یا درد واژن باشد می تواند نشانه عفونت باشد که نیاز به درمان دارد. بسیاری از خانمها با ریزش ناگهانی آب از واژن نگران می شوند و دست به خوددرمانی می زنند. علت ریزش ناگهانی آب از واژن در 70% موارد، فعالیت جنسی و یا تخمک گذاری می باشد. در صورت تکرار ریزش ناگهانی آب از واژن و یا بدبو و بد رنگ شدن آن، با پزشک زنان خود مشورت نمایید.

مکمل های موثر در کاهش ترشحات واژن

ویتامین های A، D، E، امگا3 و پروبیوتیک (لاکتوباسیل) برای سالم نگه داشتن واژن و جلوگیری از عفونت ضروری هستند. به عنوان مثال، ویتامین A برای حفظ سلامت غشاهای مخاطی، از جمله غشاهای موجود در واژن ضروری است و دارای خواص ضد باکتریایی و ضد ویروسی است که می تواند از واژن در برابر عفونت محافظت کند.

نکته مهم: اگر برای عفونت های دیگری، آنتی بیوتیک مصرف می کنید، مصرف پروبیوتیک، از اختلال در فلور طبیعی واژن و در نتیجه عفونت واژن، جلوگیری می کند.

اثر پروبیوتیک بر کاهش ترشحات عفونی

طبق تحقیقات به عمل آمده، پروبیوتیک ها نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه تناسلی زنان، کاهش بیماری های زنان و تقویت ایمنی موضعی واژن دارند. پروبیوتیک ها، می توانند با حفظ فلور طبیعی بدن و PH، از ایجاد ترشحات عفونی، عفونت های قارچی و باکتریایی واژن جلوگیری کنند. لاکتوباسیلوسها از بهترین پروبیوتیک ها برای حفظ سلامت واژینال در بانوان می باشند.

کارشناسان معتقدند این سویه ها با اتصال به مخاط واژن به حفظ تعادل واژن کمک می کنند و رشد باکتری های مضر را مهار می کنند. محصولات حاوی پروبیوتیک موثر در کاهش ترشحات عفونی به فرمهای ژل شستشو، قرص، ساشه و … موجود می باشند. از بهترین ژل های شستشو حاوی پروبیوتیک، میتوان، ژل ژنوبایوتیک را نام برد که به صورت اختصاصی برای تمامی سنین، موجود می باشد. کپسول پایلوشات، فمی لاکت و .. از مکملهای پروبیوتیک موثر در کاهش ترشحات عفونی می باشند.

درمان ترشحات سفید رنگ واژن

ترشحات سفید رنگ واژن به فرم پنیری، نشانه عفونت قارچی است و برای درمان آن باید با مشورت پزشک از داروهای ضد قارچ به فرم پماد، کرم، شیاف یا قرص استفاده شود. ترشحات سفید رنگ واژن با غلظت سفیده تخم مرغ، نیاز به درمان ندارد و طبیعی است. اگر میزان این نوع ترشحات، زیاد است، با کمک پدهای روزانه می توانید از آلوده شدن لباس زیر خود جلوگیری نمایید.

درمان خانگی ترشحات زرد رنگ واژن

درمان خانگی برای ترشحات زردرنگ همراه با علائم سوزش، خارش و درد، وجود ندارد و باید برای درمان به پزشک زنان و یا پزشک کلیه و مجاری ادرای (آقایان) مراجعه شود.

ترشحات زرد رنگ واژن، اگر کف آلود و مایل به سبز باشند؛ نشانه عفونتهای مقاربتی است و باید برای درمان آن، به پزشک، مراجعه کرد و از داروهای آنتی بیوتیک و ضد قارچ همزمان استفاده شود و در صورت داشتن شریک جنسی، هر دو پارتنر، به طور همزمان باید درمان شوند تا درمان کامل انجام پذیرد.

درمان خانگی، صرفا برای ترشحات غیر عفونی و بدون علامت کاربرد دارد. درمان خانگی برای تمامی ترشحات غیرعفونی یکسان می باشد که در بخش بالا به طور کامل، راههای درمان خانگی، توضیح داده شده است.

حرف آخر ترشحات واژن و درمان آنها

ترشح، مایعات خروجی واژن، برای تمامی خانمها، در تمامی سنین یک امر طبیعی است و برای پاکسازی و نرمی محیط داخل واژن، ترشح می شوند. عواملی همچون تغییرات هورمونی، در تغییر رنگ ترشحات واژن موثر می باشند.

این تغییرات رنگ، در بسیاری از مواقع باعث دلنگرانیهایی برای خانمها می گردند و شروع به درمانهای خانگی و تبلیغاتی می کنند.  در بسیاری از مواقع این تغییرات رنگ ترشحات واژن، طبیعی است و نیازی به درمان ندارند ؛ در صورتیکه تغییر رنگ، به همراه نشانه هایی همچون بوی زننده، درد، سوزش، خارش و … باشد؛ نیاز به بررسی بیشتر و  درمان دارویی دارد.

درمان خودسرانه و بدون مشورت پزشک، باعث می گردد که فلور طبیعی واژن، تغییر یابد و تعداد باکتریهای مضر و قارچهای فرصت طلب بیشتر شود. درمان ترشحات واژن، باید با مشورت پزشک انجام پذیرد.  

منابع: https://www.healthline.com/health/vaginal-discharge-color-guide#visual-chart