سندرم پیش از قاعدگی(PMS) مخفف کلمه Premenstrual Syndrome می باشد و معمولا بیش از 90% خانمها، در طول دوران باروری خود، حداقل یکبار، این سندرم را تجربه می کنند. به زبان ساده، سندرم پیش از قائدگی یا پی ام اس، مجموعه ای از علائم جسمی، روانی و احساسات مرتبط با چرخه قائدگی (پریود) در خانمها می باشد.

PMS یا سندرم پیش از قاعدگی چیست؟

در این مقاله چه مطالبی می خوانیم:

• قاعدگی یا پریود چیست؟
• محاسبه سیکل قاعدگی
• خونریزی دوران قاعدگی چند روز و به چه میزان می باشد؟
• علل پیدایش سندرم پیش از قاعدگی چیست؟
• علائم سندرم پیش از قائدگی
• بیماریهایی که علائمی شبیه سندرم پیش از قاعدگی دارند.
• آیا آزمایش خاصی وجود دارد که بتوان سندرم پیش از قاعدگی را تشخیص داد؟
• بهترین روشهای کمک درمانی، که علائم سندرم قاعدگی را کاهش می دهد.
• چه مکملهایی کمک می کند که علائم سندرم پیش از قاعدگی کاهش یابد؟
• معرفی مکملهای مخصوص سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس
• حرف آخر در مورد سندرم پیش از قاعدگی

قاعدگی یا پریود چیست؟

سندرم پیش از قاعدگی(PMS) مخفف کلمه Premenstrual Syndrome می باشد و معمولا بیش از 90% خانمها، در طول دوران باروری خود، حداقل یکبار، این سندرم را تجربه می کنند. به زبان ساده، سندرم پیش از قائدگی یا پی ام اس، مجموعه ای از علائم جسمی، روانی و احساسات مرتبط با چرخه قائدگی (پریود) در خانمها می باشد. نشانه ها وعلائم مرتبط با این سندرم از خانمی به خانم دیگرمتفاوت است. این تغییرات به عوامل زیادی همچون: فیزیک بدنی، سبک زندگی، نوع مواد غذایی، منطقه جغرافیایی وسن خانمها بستگی دارد. قبل از پرداختن به علل، نشانه ها و درمان سندرم قبل از قاعدگی، نیازهست که در مورد قاعدگی (پریود) وعلت به وجود آمدن آن بیشتر بدانیم.

به زبان ساده، قائدگی یا پریود، خونریزی ماهیانه از رحم خانمها است، که شامل خون کامل و بافتهای ریزش کرده رحم می باشد. معمولا، این خونریزی بین 3 تا 5 روز طول می کشد. در واقع خونریزی یک نشانه است که به ما خانمها یاداوری کند که اندامهای زنانگی ما هنوزجوان و فعال می باشند. اولین پریود معمولا در سنین 11 تا 14.5 سالگی در دختران به وجود می آید و به این معناست که تخمدان ما، فعال شده و اولین تخمک را تولید کرده است. پس از آن تخمدانها، هر ماه یک تخمک تازه و بالغ را تولید می کنند؛ که به این فرایند تخمک گذاری می گویند. تخمک ها از طریق لوله فالوپ  به سمت رحم حرکت می کنند. اگر تخمک، درطول مسیر با اسپرم یک مرد برخورد کرد بارور می شود و به صورت تخم، به دیواره رحم می چسبد و لانه گزینی آغاز می شود و تخم تا 9 ماه، همچنان که به دیواره رحم چسبیده است؛ بزرگ و بزرگترمی شود تا به یک نوزاد کامل تبدیل شود.

 در صورتیکه تخمک با اسپرم برخورد نداشته باشد (مسأله‌ای که در اکثر دوره‌های قاعدگی اتفاق می‌افتد) تخمک بارور نمی‌شود و از بدن دفع می‌ گردد. در این صورت رحم که خود را آماده پذیرایی از تخم بارور کرده بود و با اضافه کردن مخاطهایش، خود را برای لانه گزینی تخم آماده نموده بود، با بارور نشدن تخمک، به حالت اول خود برمی‌گردد و برای این کار مخاطها و بافت اضافی رحم، شروع به ریزش می‌کند و به این ترتیب خونریزی پریودی آغاز می شود و این فرایند هرماه تکرار می شود.

محاسبه سیکل قاعدگی

یک دوره پریود (قاعدگی)، مدت زمان اولین روز خونریزی، در یک ماه تا اولین روز خونریزی، در ماه بعد است. با بلوغ دختران، هورمونهایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح می‌شود که این هورمونها تخمدانها را وادار به ساخت تخمک و هورمونهای زنانه می‌کنند. این هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون نامیده می‌شوند که اثرات زیادی در بدن خانمها دارند و به رشد جسمی و بالغ شدن ما خانمها کمک می کنند. در واقع این هورمونهای ترشح شده از غده هیپوفیز است که این فرایند ( دوره پریود) را کنترل می کند. معمولا یک سیکل یا دوره قاعدگی نرمال بین 23 تا 35 روز طول می کشد.

خونریزی دوران قاعدگی چند روز و به چه میزان می باشد؟

مدت زمان خونریزی خانمها با یکدیگر متفاوت است. بعضی خانمها، فقط ۳-۲روز خونریزی دارند. بعضی دیگر ممکن است ۷روز و یا حتی بیشتر خونریزی داشته باشند. مقدار خونریزی نیز ممکن است متفاوت باشد. بعضی از دختران، مقدار خونریزی بسیار اندکی دارند که حتی ممکن است شک کنند که آیا پریود شده‌اند یا نه. بعضی دیگر ممکن است خونریزی شدیدتری داشته باشند.

علل پیدایش سندرم پیش از قاعدگی چیست؟

بافت‌های مختلف بدن خانمها، نسبت به تغییرات هورمونی چرخه‌ی قاعدگی، حساس است. تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش و کاهش سطح هورمون‌هایی نظیر استروژن و پروژسترون، ممکن است در مواد شیمیایی موجود در مغز (از جمله ماده‌ای به نام سروتونین که بر خلق و خو مؤثر است) نیز تأثیر بگذارد.علائم  PMSمعمولا 5 تا 11 روز قبل از شروع خونریزی آغاز می شود و به طور معمول با شروع خونریزی پایان می یابد. البته در بعضی از خانمها ممکن است از روز 14 دوره پریودی (زمان تخمک گزاری) آغاز شود و تا 7 روز بعد از آن ادامه پیدا کند. علائم از نظر شدت، به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم می شوند. البته از نظر تعداد و نوع علائم نیز، گزارشات متفاوتی از خانمها، مشاهده شده است. تقریبا 80% خانمها، یک یا چند علامت خفیف تا متوسط، را گزارش می کنند؛ که به طور قابل توجه ای، بر عملکرد روزانه آنها تاثیر نمی گذارد. اما 20 تا 30%، علائم متوسط تا شدیدی را گزارش می کنند؛ که برخی از جنبه های زندگیشان را تحت تاثیر قرار داده است. که به نوع شدید اختلالات پیش از قاعدگی PMDD یا Premenstrual dysphoric disorder می گویند. توصیه می شود در موارد شدید حتما به پزشک زنان مراجعه شود.

علائم سندرم پیش از قاعدگی

• اضطراب و افسردگی
• تحریک پذیری
• درد پستان
• بی خوابی یا تغییر در الگوی خواب
• طغیانهای احساسی و غمگینی
• خستگی و بیحالی و کمبود انرژی
• احساس کلافگی از بیش از حد بودن کارها و مشغله‌ها، یا خارج از کنترل بودن
• سردرد
• یبوست یا اسهال
• درد شکم و نفخ شدید
• کمردرد
• ولع مصرف مواد غذایی به خصوص شیرینیجات
• جوش و آکنه
• افزایش وزن
• موهای چرب

بیماریهایی که علائمی شبیه سندرم پیش از قاعدگی دارند.

بعضی بیماریها، علائمی چون سندرم پیش از قاعدگی دارند؛ که نباید با سندرم پیش از قاعدگی اشتباه گرفت. تنها راه تشخیص بیماریهای مشابه با سندرم پیش از قاعدگی با خود سندرم، این است که بیماری همیشه وجود دارد و از بین نمی رود مگر اینکه درمان شود. اما سندرم پیش از قاعدگی،  فقط در چند روز قبل از پریود یا بعد از تخمک گذاری به وجود می آید و بدون درمان، خود به خود از بین می رود؛ تا چرخه پریودی ماه بعد، که دوباره علائم سندرم آشکار می شود. البته این نکته قابل اهمیت است که خود این بیماریها در شدت و ضعف علائم پیش از قاعدگی بسیار تاثیرگذارند. از شایعترین این بیماریها، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افسردگی
• اختلالات اضطراب
• اختلالات دوقطبی
• درد لگن
• سندرم روده تحریک پذیر( IBS)
• میگرن
• کم خونی
• آندومتریوز
• بیماریهای تیروئید

آیا آزمایش خاصی وجود دارد که بتوان سندرم پیش از قاعدگی را تشخیص داد؟

خیر. آزمایش خاصی وجود ندارد. فقط کافی است؛ چرخه پریودی خود را یادداشت کنید و از روزهای تخمک گزاری و شروع دوره پریودی خود مطلع باشید. در صورتیکه علائم اشاره شده در مباحث قبل را داشتید؛ به تقویم پریودی خود مراجعه کنید؛ اگر چند روز قبل از آغاز پریود خود، علائم را حس کردید و با آغاز خونریزی علائم قطع شد؛ قطعا سندرم پیش از قاعدگی را تجربه کرده اید و البته بعضی از خانمها، ممکن است این علائم را در زمان تخمک گذاری هم تجربه کنند. در غیر اینصورت، ممکن است مبتلا به سایر بیماریهای مشابه با سندرم تخمدان پلی کیستیک باشید که باید حتما به پزشک مراجعه کنید.

بهترین روش کمک درمانی، که علائم سندرم قاعدگی را کاهش می دهد.

• داشتن یک رژیم غذایی سالم و پرفیبر، با کمترین میزان چربی، نمک، کافئین، الکل وقند
• نوشیدن مایعات فراوان به خصوص آب و دمنوشهای آرامش بخش
• ورزش و نرمشهای کششی به صورت مداوم
• حداقل 8 ساعت خواب مفید
• مصرف ویتامینها و املاح معدنی همچون: دی3، ب6، منیزیم، کلسیم، فولیک اسید
• قطع سیگار و سایر مواد مخدر

چه  ویتامین یا املاح معدنی، علائم سندرم پیش از قاعدگی را کاهش می دهند؟

کلسیم

تحقیقات نشان داده است؛ خانمهایی که میزان کلسیم بدنشان تنظیم می باشد، کمتر با علائم سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس برخورد داشته اند. در یک تحقیق انجام شده، محققان دریافتند؛ خانمهایی که به مدت 3 ماه، روزی دو بار، کلسیم 500 میلی گرمی مصرف کرده اند؛ در مقایسه با خانمهایی که در این 3 ماه، هیچ کلسیمی مصرف نکرده اند؛ علائمی چون نفخ، تغییر در اشتهاء، بالا رفتن میزان حساسیت و تغییرات خلق و خو را در دوران پریودی خود گزارش نکرده اند. محققان مصرف روزانه کلسیم را تا 1200 میلی گرم در روز، از طریق غذا یا مکمل توصیه می کنند.

منیزیم

محققان دریافتند افرادی که از درد سینه و حسایت لمس سینه و همینطور تجمع و احتباس آب در بدن رنج می برند با مصرف 360 میلی گرم منیزیم در روز، میزان قابل توجه ای از مشکلات دوران پریودشان کاسته می شود.

اسیدهای چرب ضروری

اسیدهای چرب ضروری یا EFA به دلایل زیادی مهم هستند – آنها می توانند از افسردگی، بیماری قلبی و ناهنجاری در اندام ها جلوگیری کنند. طبق یک مطالعه، اسیدهای چرب، ممکن است در درمان PMS نیز مفید باشند. زنانی که 2 گرم ترکیبی از EFA و ویتامین ای مصرف کردند، پس از 3 ماه دریافتند مشکلات مربوط به سندرم پیش از قاعدگی آنها بهبود پیدا کرده است.

گیاه چست بری (Chaste berry)

گیاه چست بری یا پنج انگشت، به گیاه زنان نیز معروف است و خوشبختانه در مناطق شمالی و جنوبی ایران هم رشد میکند. مطالعات نشان داده است که این مکمل علائم فیزیکی، مانند حساسیت سینه ها، احتباس مایعات، علائم روانی مانند خلق و خوی افسرده و تحریک پذیری را کاهش می دهد. یک مطالعه نشان داد که زنانی که 1 قرص (20 میلی گرم عصاره بومی) گیاه 5 انگشتی را طی چند دوره مصرف می کردند، توانستند؛ علائم سندرم پیش از قاعدگی خود را بهبود ببخشند.

روغن گیاه گل مغربی

در بعضی تحقیقات نشان داده شده است که مصرف مکملهایی که حاوی گیاه گل مغربی است؛ توانسته است به میزان قابل توجه ای علائم مربوط به سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس، را کاهش دهد. البته برای مصرف بیش از یکسال حتما باید با پزشک یا داروساز مشورت شود.

جینکو بیلوبا

برخی شواهد نشان می دهد که جینکوبیلوبا ممکن است برای درمان برخی علائم پی ام اس PMS موثر باشد. یک مطالعه نشان داد که زنانی که قرص‌های 40 میلی‌گرمی عصاره جینکو بیلوبا، را سه بار در روز برای چند روز از دو دوره قاعدگی مصرف می‌کنند، توانسته اند علائم سندرم پیش از قاعدگی خود را به میزان قابل توجهی کاهش ‌دهند. اما تحقیقات بیشتری برای حمایت از این نتایج مورد نیاز است، و در حال حاضر، شواهد کافی برای گفتن اینکه آیا جینکو برای PMS موثر است یا خیر وجود ندارد.

معرفی بهترین مکمل مخصوص سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس

مکمل گل مغربی هلث اید

کپسول روغن گل مغربی هلث اید، علاوه بر روغن گل مغربی، ویتامین ای و اسیدهای چرب، هم دارد و ترکیب بسیار مناسبی برای سندرم قبل از قاعدگی، از بین بردن درد در ناحیه پستان ها می باشد. برای اطلاعات بیشتر از این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه گل مغربی را در بخش جستجو وارد کنید. 

مکمل گل مغربی نورم لایف

کپسول روغن گل مغربی نورم لایف، تحت لیسانس کانادا تولید می شود و حاوی 1000 میلی گرم روغن گل مغربی، به همراه ویتامین ای می باشد و علاوه بر کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی، در برطرف کردن دردهای پریود و متعادل سازی خونریزی نیز موثر می باشد. برای آشنایی با این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه گل مغربی را در بخش جستجو وارد کنید. 

مکمل گل مغربی یا ای پی او باریج اسانس

کپسول روغن گل مغربی باریج اسانس، حاوی گل مغربی و اسیدهای چرب ضروری بدن می باشد؛ که بدن به صورت طبیعی قادر به تولید این نوع از اسیدهای چرب نیست. برای آشنایی بیشتر با این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه گل مغربی را در بخش جستجو وارد کنید. 

مکمل بونریچ ابورنز

ترکیبات کپسول بونریچ، ترکیب کاملی از کلسیم، منیزیم، ویتامین دی و اسیدهای چرب می باشد و این قرص، ترکیب مناسبی برای برطرف کردن علائم پیش از قاعدگی می باشد. برای آشنایی بیشتر با این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه بونریچ ابورنز را در بخش جستجو وارد کنید. 

مکمل جینکوبیلوبا ویتارمونیل

این مکمل علاوه بر گیاه جینکوبیلوبا، حاوی پروتئین ماهی هیدرولیز شده و نمکهای منیزیم می باشد و ترکیب عالی برای تنظیم هورمونهای زنانگی و کاهش علائم سندرم قبل از قاعدگی می باشد. برای آشنایی بیشتر با این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه جینکوبیلوبا را در بخش جستجو وارد کنید. 

کپسول جینکوبیلوبا اس تی پی فارما

این کپسول، علاوه بر گیاه جینکوبیلوبا حاوی فلاونوئیدها نیزاست و ترکیب مناسبی برای از بین بردن علائم سندرم قبل از قاعدگی می باشد. برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه جینکوبیلوبا را در بخش جستجو وارد کنید. 

قرص کیوفول کواترفولیک

قرص کیوفول، 800 میلی گرم فولیک اسید فعال دارد و برای خانمهایی که  افسردگی را با سندرم پیش از قاعدگی تجربه می کنند؛ بسیار مناسب می باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه کیوفول را در بخش جستجو وارد کنید. 

قرص ویتامین د3 برونسون

این قرص حاوی 2000 واحد ویتامین د3 می باشد و برای افرادی که در سندرم قبل از قاعدگی خود دچار بی خوابی می شوند و بی حوصله هستند مناسب می باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این محصول، به صفحه اصلی سایت داروخانه زرتشت کلیک کرده و کلمه برونسون را در بخش جستجو وارد کنید. 

حرف آخر در مورد سندرم پیش از قاعدگی

تمام خانمها، با فرا رسیدن دوره بلوغ، اولین دوره پریودی خود را تجربه خواهند کرد و هرماه، باید پذیرای این میهمان ناخوانده باشند و این پدیده زنانگی تا سالها با آنها باقی خواهد ماند. بنابراین برای راحت تر سپری کردن این دوران، راهی جز دوستی بیشتر با این فرایند نخواهیم داشت و این دوستی، تنها با مطالعه بیشتر و بیشتر در مورد اندامهای جنسی و هورمونهای زنانگی و شناخت بیشتر عادتهای خود امکانپذیر می باشد. 

برای آشنایی با وسائل کمک کننده برای سپری کردن بهتر و راحتتر دوران قاعدگی کلیک کنید.

منابع:

سایت خدمات ملی  بهداشت و درمان انگلستان

سایت وب مد

https://www.nhs.uk/conditions/pre-menstrual-syndrome

https://www.webmd.com/women/pms/supplements-help-with-pms